De nieuwe grotten van Lascaux in 5 vragen

Lascaux IV, de langverwachte replica van de beroemde grot in de Dordogne, is geopend sinds december 2016. Wat kun je er zien? Is het mooi geworden? Wat betekent het voor liefhebbers van de prehistorie? En hoezo eigenlijk, grot ‘nummer 4’?

Lascaux IV: hightech prehistorie in de Périgord

François Hollande is al geweest. Een van de perks van het president zijn: je mag overal als eerste naar binnen. Voor de meeste Nederlandse Dordogne-liefhebbers zal het echter wachten zijn tot het voorjaar of de zomervakantie. Vreemde timing wel, deze wereldberoemde grot-replica openen in december. Maar wat daarvoor ook de reden is, het komt in elk geval niet omdat er niet hard genoeg gewerkt is. In slechts 3 jaar werd de oorspronkelijke grot millimeter voor millimeter nagebouwd. Met de nieuwste techniek én een hoop ouderwets handwerk. Hoe, wat, waar en vooral waarom? Lascaux IV in 5 vragen.

1. Wat is er ook weer zo bijzonder aan Lascaux?

Nou ten eerste die ontdekking. Eentje uit een spannend jongensboek. Vier tieners en hun hond stuitten in 1940 op de ingang van een grot vlakbij het dorpje Montignac in de Périgord Noir. Ze gaan met kaarsen en olielampen op onderzoek uit en staan al snel oog in oog met een van de allergrootste prehistorische schatten ter wereld. Honderden tekeningen en gravures van stieren, bizons, paarden. En zo verfijnd van stijl, dat Lascaux al snel de Sixtijnse kapel van de steentijd genoemd wordt.

2. Waarom is er überhaupt een replica gemaakt?

In de jaren ‘50 en ’60 van de vorige eeuw kwamen er zo veel bezoekers dat het klimaat van Lascaux verstoord raakte en er eerst witte aanslag en daarna zelfs zwarte vlekken verschenen op de 17.000 jaar oude schilderingen. In 1963 werd het grottenstelsel daarom gesloten en in de jaren ’80 bouwden wetenschappers een paar honderd meter verderop een replica om het vele bezoek aan te kunnen: Lascaux II.

3. Hoe komen we nu uit bij Lascaux nummer 4?

Er is tussentijds nog een reizende wereldtentoonstelling geweest die Lascaux III heette, vandaar dat de nieuwste grot versie 4 genoemd wordt. Waarom was die nodig? Nodig, nodig… Nou ja er kan tegenwoordig zoveel meer op technologisch gebied en in Lascaux II was eigenlijk maar een heel klein deel te zien van de 250 meter lange aaneenschakeling van meerdere kleine grotten waaruit Lascaux bestaat. En die zijn nu dus in z’n geheel nagebouwd binnen in een enorm bezoekerscentrum dat meteen ook een museum voor prehistorische kunst is.

4. Hoe hebben ze de originele grot 1-op-1 nagemaakt?

Met behulp van een hightech 3D-scan is de volledige grotwand eerst in piepschuim uitgesneden, daarna afgegoten in duurzamere materialen die vervolgens beschilderd zijn. Op 30 grote losse stukken imitatie-grot (die daarna als een gigantische puzzel in elkaar moesten, hersenbrekertje) werden niet alleen de grottekeningen maar zelfs elke minuscule kleurverandering in de steen nagebootst.

Een precisiewerk waar 30 gespecialiseerde restauratie-schilders 3 jaar non-stop mee bezig zijn geweest. Ongelofelijke klus, waar een mooie documentaire van gemaakt is. Intussen werkte ruim 100 man aan het gloednieuwe gebouw eromheen, dat ontworpen is door een jong Noors architectenbureau.

5. Waarom zou je Lascaux IV moeten gaan zien?

Lascaux II was al indrukwekkend. Want zien hoe de prehistorische schilders uitstulpingen en richels in de grotwand gebruikten om hun tekeningen een 3D-effect te geven, is ronduit fascinerend. In de nieuwe opzet zou je dat nog beter moeten kunnen zien. Net als in de grot van Chauvet in de Ardèche zijn ook de temperatuur, geur en luchtvochtigheid exact nagemaakt, dus het bezoek voelt bovendien heel echt. Je mag alleen in kleine groepjes (maximaal 30 mensen) naar binnen en telefoons moeten boven blijven (heerlijk!).

Ook het nieuwe bezoekerscentrum moet bijzonder zijn. Met een buitenparcours en veel films en geluidseffecten om de leefwereld van de holbewoners na te bootsen. Gewaagde architectuur bovendien, die exact de lijn van de erboven gelegen heuvel volgt en binnen scherpe gangen heeft, waardoor het geheel een ondergronds gevoel krijgt. Met gigantische afmetingen  (8.600 m2), dus er is plek voor veel bezoekers. En uiteraard zijn er een heleboel hightech gadgets die alles wat we nu weten over de kunst uit de prehistorie uitleggen, in beeld en geluid.

Een bijzondere totaalervaring kortom, waar je tijdens een vakantie in de Dordogne eigenlijk niet meer omheen kunt!

Meer informatie over Lascaux IV: www.lascaux.fr. En meer inspiratie voor een vakantie in de Périgord: www.ontdek-dordogne.nl

Tekst: Nicky Bouwmeester Beeld: CRT Dordogne / Casson Mann & Snohetta (computerimpressies) en Departement 24 / Dennis Nidos – copyright Centre International de l’Art Pariétal Montignac-Lascaux.

LEES OOK:
Grot Chauvet, must-see in de Ardèche
7x logeren in de Dordogne en Lot-et-Garonne
De 10 mooiste plekken in de Dordogne
Dit zijn alle 44 Unesco-sites in Frankrijk