10 ‘valse’ woorden in het Frans

Net wat anders dan je zou denken: ‘faux amis’ of ‘valse vrienden’ zijn Franse woorden die verraderlijk herkenbaar klinken. Fransman Sylvain Lelarge, een bevlogen taalleraar, kent de mooiste.

Faux amis: een test!

 ‘Ah, la France, le pays du savoir-vivre!’ Wanneer een bevriende Francofiel dat zegt, dan zie je waarschijnlijk lange en vrolijke taferelen rond een goed gevulde eettafel… Maar dan heb je het mis, want savoir-vivre is een valse vriend. In het Frans duidt dit woord niet op het goede leven (de directe vertaling is immers ‘weten te leven’) maar op de kennis van de etiquette, van de beleefdheidsregels. Valse vrienden – woorden in het Frans die je voor de gek houden – zijn een bron van misverstanden. Weet jij ze te herkennen?

Lees de onderstaande vetgedrukte zinnetjes hardop en bedenk zo snel mogelijk wat ze betekenen. Lees daarna pas de uitleg. C’est parti!

1/ Elle a une jolie figure

Dat klinkt erg (be)lovend. Maar jammer genoeg wordt het meestal gezegd van een dame wier enige charme haar mooie gezicht is: sa figure, son visage. Hoe zeg je dan dat een vrouwelijk persoon met het lichaam van een godin is gezegend? Entre nous, à voix basse, on dit: ‘Elle est bien roulée!’ (ze is goed gerold, goed uit de vorm gekomen).

2/ N’oublie pas ta veste!

Dit gaat niet over een vergeten vestje, want dat is een gilet. Het betreft een jasje, want het Franse veste is het Nederlandse colbert.

3/ Quelle heure est-il à l’horloge?

Misschien kijk je al op je (pols)horloge, maar nee, dat heet une montre in het Frans. Une horloge hangt aan de kerktoren of in de stationshal.

4/ Il a besoin d’un compas

Niet om naar de padvinders te gaan, maar voor de tekencursus. Het gaat hier niet over een kompas maar over een passer. De Nederlandse kompas is in het Frans une boussole.

5/ J’vous ai apporté des bonbons

Ik zie nog Brel voor me, dans toute sa belgitude, met een doosje… Belgische bonbons, oftewel chocolaatjes in de hand. (Des chocolats dus, in tegenstelling tot du chocolat). Maar bonbons zijn in Frankrijk snoepjes, in alle vormen en kleuren, hoewel… het liefst in rose bonbon, natuurlijk: zuurstokroze!

6/ Quelle délicatesse!

Nee, hier gaat het ook niet over lekkernijen – die heten friandises, délices, gâteries – maar over fijngevoeligheid. Parler avec délicatesse betekent bijvoorbeeld iets tactvol zeggen.

7/ Elle a perdu sa balance…

Dan moet ze zoeken in de badkamer! La balance is namelijk niet het evenwicht, maar de weegschaal… Evenwicht is équilibre, hoewel se tenir en équilibre – zich in evenwicht houden – ook se balancer heet. Daarentegen betekent balancer in familiaire taal weggooien, als het over een ding gaat, of aangeven aan de politie als het iemand betreft.

8/Cet enfant est brutal

Nee, zo zeg je niet dan een kind brutaal (impoli) is, veel erger, dit kind is brutal: fysiek ruw.

9/ Le parlement a voté le nouveaux budget pour la recherche

Extra budget voor de recherche? Als u rechercheur bent, juich niet te vroeg, want dat geld zal niet aan de boevenjacht van de la police criminelle worden besteed, maar aan wetenschappelijk onderzoek: la recherche.

10/ Le cargo est arrivé à bon port

Het gaat in deze zin niet over een vracht die goed is aangekomen, maar over het schip zelf. Een vrachtschip wordt in het Frans een cargo genoemd. In tegenstelling tot een passagierschip want dat is een paquebot. Paquebot, dat komt merkwaardig genoeg van het Nederlandse pakketboot… Ik vraag mij dus af: hoe reist Sinterklaas van Spanje naar Nederland, op een cargo of op een paquebot?

Eerlijk zeggen: hoeveel had je er door? Alle 10? Of misschien een enkele maar? Qu’importe, een ding is zeker: het is oppassen geblazen met faux amis in het Frans!

Fransman Sylvain Lelarge staat al 35 jaar met één been in Nederland en één in Frankrijk. Hij geeft in beide landen zeer levendige, dus efficiënte, Franse taal- en cultuurweken. ‘Leren is beleven’ is zijn motto. www.talenvoortalent.nl

LEES OOK:
De 10 mooiste taalblunders in het Frans
Hilarisch: correct u-zeggen in het Frans?
Oeffff, pikante foutjes in het Frans!
Merci, bonjour, terrible… 7  onverwacht verwarrende woorden

Tekst: Sylvain Lelarge Beeld: linksboven Stéphaine Kilgast, bonbons CC/Yuichi Sakuraba, Le Petit Nicolas (The Wild Bunch Distribution)