15 hilarische Franse uitdrukkingen

Verrassend, bizar en om te gillen: dit zijn populaire uitspraken in het Frans die je misschien nog niet kende! Weet jij wat het betekent als een Fransman niet alleen op ijsklontjes zuigt? Of waarom je een Franse oma niet in de brandnetels moet duwen?

1. Il n’y a pas la lumière à tous les étages…

‘Er is geen licht op alle verdiepingen‘ is de Franse manier om te zeggen dat er bij iemand een steekje los is. In dezelfde categorie: Il a une araignée au plafond (er hangt bij hem een spin aan het plafond), waarmee Fransen aangeven dat iemand (prettig) gestoord is.

2. Va te faire cuire un oeuf!

‘Ga toch een ei koken’, zegt een boze Fransman die wil dat je hem met rust laat. Dat klinkt een tikje bot en dat is het ook, maar hij blijft nog altijd beleefder dan de opvallende Frans-Canadese uitdrukking: Va péter dans les fleurs (ga winden laten tussen de bloemen).

3. Chaud(e) comme une baraque à frites

‘Zo heet als een frietkot’, lekker plat deze uitdrukking die wel uit Noord-Frankrijk moet komen. Hij wordt vooral gebruikt in seksuele context, net als chaud(e) comme la braise (‘heet als gloeiende kolen’). Maar jonge Fransen gebruiken deze uitspraak ook wel om te zeggen dat ze ergens voor in zijn. Vraag: “Ça te dit de venir à la plage avec nous?” Antwoord: “Ah oui, je suis chaud comme la braise!” (Zin om mee naar het strand te gaan met ons? Ja, heel veel zin, ik ben erbij.)

4. Être tendu(e) comme un string

‘Zo gespannen zijn als een string (onderboek)’, hoe mooi is die! Zoals in: J’ai tellement de travail, je suis tendu comme un string‘ (ik heb zoveel werk, ik ben compleet gestresst). Geloof het of niet, maar deze uitdrukking is steeds vaker te horen in ‘modern’ Frans en staat sinds 2016 zelfs in de Petit Robert. In het verlengde hiervan: Craquer son slip (uit zijn onderbroek barsten van de stress, helemaal doordraaien).

5. Ça ne casse pas trois pattes à un canard

Curieus. Iets ‘breekt geen drie poten van een eend’, wat wil zeggen dat het niets bijzonders is of niets is om over naar huis te schrijven.

6. Pisser dans un violon 

Klinkt tamelijk zinloos en dat is het ook: ‘plassen in een viool’. Het betekent dan ook dat iets geen enkel nut heeft en dat je er beter mee op kunt houden. “Autant pisser dans un violon…” 

7. Il ne faut pas pousser mémé dans les orties

Ronduit wreed deze: ‘Je moet oma niet in de brandnetels duwen’. Wat betekent dat je niet te ver moet gaan en dat je dingen niet uit proportie moet halen.

LEES OOK: De mooiste taalblunders van Nederlanders in het Frans

8. Quand les poules auront des dents

Als een Fransman zegt dat hij iets voor je zal doen ‘zodra de kippen tanden hebben’ dan moet je héél veel geduld hebben. Want dat is hetzelfde als moeten wachten tot ‘When pigs fly’ of ‘When hell freezes over’. Een moment dat nooit zal komen dus.

9. Se prendre un râteau

In Frankrijk loop je geen blauwtje maar krijg je een hele ‘hark’ (râteau) tegen je kop. Inderdaad, best pijnlijk. Ook veelgehoord in amoureuze context: Poser un lapin à quelqu’un (een konijn neerzetten voor iemand), wat betekent dat je iemand laat zitten, door niet naar een afspraak te komen.

10. Aller faire téter les puces

Schijnt uit de Languedoc-Roussillon te komen dit juweeltje: ‘De (bed)vlooien te drinken gaan geven‘. Een nogal prozaïsche en onhygiënische manier om te zeggen dat je gaat slapen. “Bonne nuit tout le monde, c’est l’heure d’aller faire téter les puces!“.

11. On n’est pas là pour sucer des glaçons

De glazen zijn leeg maar de gasten hebben nog steeds dorst. ‘We zijn hier niet om op ijsklontjes te zuigen’ zou dan zo maar de lollige klacht kunnen zijn aan het adres van de gastheer of -vrouw. Bekend is ook de uitdrukking: Il/elle ne suce pas que des glaçons (hij of zij is een zuiplap). En dit zijn nog 25 hilarische Franse uitdrukkingen over een glaas te veel op hebben.

12. En faire tout un fromage

Als iemand moeilijk doet over iets onbenulligs dan noemen Fransen dat ‘er een hele kaas van maken’. ‘N’en fais pas tout un fromage’ (maak je niet zo druk daarover…).

13. Être con comme un balai

‘Zo stom als een bezem’, dat kan een Fransman zonder greintje medelijden zeggen over iemand die volgens hem dom, lomp of idioot is.

14. Retourner à la mine

Met zoveel vakantiedagen hebben de Fransen op zich niet veel te klagen, maar toch kan een kantoorklerk of ambtenaar eind augustus verzuchten: “Pfff, il faut retourner à la mine..” (we moeten weer de kolenmijn in). In dezelfde categorie: Retourner au charbon (terug naar de steenkolen).

15. On ne t’a pas sonné

‘We hebben je niet gebeld’ (d.w.z. met een belletje, alsof je de butler erbij roept). Botte manier om iemand te melden dat hij zich niet met de discussie moet bemoeien. Nog mooier en met dezelfde betekenis: Est-ce que je te demande si ta grand-mère fait du vélo?  (Vraag ik je soms of jouw oma kan fietsen?). Oef, wie zo lomp wordt afgepoeierd, kan enkel nog in schaamte zwijgen…

LEES OOK:
Nog 10 oergeestige Franse uitdrukkingen
13 Franse vooroordelen over Nederlanders
15 Franse spreekwoorden die net verschillen van de onze

Tekst: Nicky Bouwmeester/frankrijk.nl 2015. Foto’s: beelden uit de Franse komedie Camping (2006) met Franck Dubosc en een foto van ‘Il ne faut pas pousser mémé dans les orties’ een tijdelijk kunstwerk tijdens het tuinfestival van Chaumont-sur-Loire in 2010, makers: Arno Denis, Pauline Robiliard en Xavier Coquelet. Linksboven: CC/Thor (straatkunst in Cannes).