Notre-Dame: een jaar na de brand
Het is vandaag exact een jaar geleden dat de beroemde Franse kathedraal in brand stond. Het gehavende silhouet doet nog steeds pijn, maar gelukkig bleven ook veel delen van de Notre-Dame gespaard. Zoals deze unieke beelden op het dak en op de façade. Gastblogger Robert Guinée leidt ons rond alsof we er weer daar even zijn!
1. Gargouilles en chimères
De chimères vormen een van de bekendste beelden van middeleeuwse kathedralen. Die van de Notre-Dame zijn bijna allemaal gespaard door de brand. Deze in steen gehouwen fabeldieren zijn pas in de 19e eeuw door restauratie-architect Viollet-le-Duc aangebracht op de balustrades en de torens. Hij dacht dat de bouwers van de Notre-Dame daar in de 12e eeuw niet meer aan toe gekomen waren. De gargouilles; monsters die als waterspuiters aan het einde van de dakgoten, zitten daar wél al sinds de middeleeuwen.
2. Apostelen rond de spits
Rond de steile spits die vorig jaar compleet instortte stonden op elke zijde 12 groene beelden: de apostelen. Die zijn op miraculeuze wijze gered: ze waren één week voor de brand van de kathedraal gehaald voor restauratie. Onder elk groepje van 3 apostelen stond een dier: een adelaar, een stier, een leeuw en een mens. Deze symboliseren de 4 evangelisten: Johannes, Lucas, Marcus en Mattheus. Als de ‘steunpilaren’ van het Christendom werden zij altijd in het midden van een kerk afgebeeld. De enige apostel die met zijn gezicht naar boven keek, heeft het gezicht van Viollet-le-Duc. De architect heeft zichzelf afgebeeld, inclusief meetlat, terwijl hij bewonderend naar ‘zijn’ spits keek…
De beelden zoals ze voor de brand op het dak stonden
3. Galerie des Rois: de koningen op de façade
Lange tijd dacht men dat de 28 koningen boven het voorportaal van de kathedraal afbeeldingen waren van de Franse koningen. Vandaar dat de revolutionairen de beelden een kopje kleiner maakten tijdens de Franse Revolutie, niet wetende dat het eigenlijk om de koningen van Juda gaat. De afgehakte stenen hoofden zijn in 1977 bij toeval teruggevonden en sindsdien tentoongesteld in het Museum van Cluny in Parijs. Onder Viollet-le-Duc zijn de huidige beelden boven de hoofdingang van de Notre-Dame geplaatst.
4. Duivels in de hel
Op het vlak boven het middenportaal staat het laatste oordeel afgebeeld. Boven de rechterdeur worden (op het tweede niveau) mensen met een ketting samengebonden afgevoerd door een beest, de duivel. Kijk eens goed, daar zitten ook mensen met een kroon en een mijter bij: een teken dat ook koningen en geestelijken niet ‘automatisch’ in de hemel belanden. Boven het meest linkse beeld aan de rechterkant worden mensen met een vork in een ketel gedrukt. Onder de ketel felle vlammen: de hel.
5. Adam en Eva
Aan de voorzijde van de Notre-Dame staan ter hoogte van het raam nog twee bijzondere beelden. Links staat Adam, rechts staat Eva. Ze zijn herkenbaar aan het vijgenblad voor hun schaamdelen. Het blad is iets groter dan echte vijgenbladeren: bijna een 50 cm! Adam lijkt zich bewust van zijn schuld, Eva lijkt te waarschuwen: luister naar God!
Meer weten over belangrijke momenten uit het bestaan van de Notre-Dame? Dit voorjaar verscheen een mooi boek Notre-Dame, de ziel van Parijs van de Franse journaliste Agnès Poirier. Nu in Nederlandse vertaling te koop.
En op YouTube staat een spectaculaire computergetekende documentaire: Notre-Dame de Paris, l’épreuve des siècles. Over de bouw en verbouwingen van de kathedraal: 1,5 uur lang, spannend gebracht en prachtig gemaakt! Alleen in het Frans.
Foto’s van de Notre-Dame vandaag, 15 april 2020:
LEES OOK:
Notre-Dame de dag na het drama
Tekst: Robert Guinee Beeld: Robert Guinee, Unsplash, Pierre Suze (kathedraal april 2020)
