10 dingen die Fransen nét even anders doen
Tuurlijk, Frankrijk is de rest van de wereld niet. En dankzij deze kleine, onbenullige en soms gekmakende verschillen zullen we dat ook niet snel vergeten. Van AZERTY-toetsenborden tot knipperlichtgedrag op de autoroute, vive l’exception française!
1. Geen QWERTY maar AZERTY
Iedereen die weleens achter een Franse computer een mailtje heeft proberen te tikken is het opgevallen. Wqt rqqr toch dqt ql die letters ergens qnders zitten? Yep, dankzij de AZERTY-toetsenindeling (al sinds de 19e eeuw gebruikt op schrijfmachines in Frankrijk) wordt een toerist al snel ongelukkig in een Frans internetcafé. De q, z, w en a zijn namelijk van plek gewisseld en er staan letters met accenten onder de cijfertoetsen, waardoor, help, het @-teken bijna onvindbaar is geworden.
2. Niet stoppen maar doorrijden
In de meeste landen stoppen automobilisten als er een voetganger in de buurt van een zebrapad staat te wachten. In Parijs en andere Franse steden stoppen de meeste automobilisten pas als een voetganger zich op het zebrapad heeft begeven. Pas dan is de voetganger ‘engagé’ in het verkeer en kan de automobilist hem niet langer met fatsoen negeren.
3. Douches zonder muurklem
Heel apart, maar zelfs in moderne Franse badkamers is er vaak geen douchekophouder op de muur. Fransen zijn gewend om in het bad te gaan zitten en de douchekop in hun hand te houden terwijl ze zich wassen. Maar gekgenoeg mist zelfs in een (sta)douche vaak een manier om ‘m op te hangen. Hoe moet je dan je haar wassen?
4. Niet de gordijnen maar de luiken sluiten
Luiken die al begin van de avond potdicht gaan, je ziet het in alle Franse dorpen en steden. Een gewoonte die volgens sommigen teruggaat tot de middeleeuwen. In die tijd werd de Franse belasting geïntroduceerd en de hoogte werd bepaald door taxateurs die – door simpelweg naar binnen te kijken – de waarde van je bezittingen inschatten. Om het hen moeilijk te maken, sloten de Fransen al vroeg hun luiken.
Lees ook: 13 Franse vooroordelen over Nederlanders
5. Preventief knipperen op de autoroute
De jongere generaties leren het langzaam af, maar veel oudere Fransen doen het nog altijd: vroeg hun knipperlicht aanzetten als waarschuwing dat ze binnenkort een keer van rijstrook gaan wisselen… Tamelijk stressvol voor buitenlandse automobilisten die gewend zijn pas te gaan knipperen als ze ook echt tot de daad overgaan. (Daar staat overigens tegenover dat Fransen het weer erg vreemd vinden dat automobilisten uit ‘noordelijke landen’ al overdag met hun licht aanrijden…)
6. Geen kruispunten maar rotondes
Vooral het platteland is er bezaaid mee: zodra je in de buurt komt van een stad of een dorp begint de eindeloze carrousel van rotondes. Er schijnen meer dan 30.000 ronds-points te zijn in Frankrijk, 6 keer meer dan in Engeland. Niet alleen onhandig (want het verkeer rijdt er niet vloeiender door, zoals de bedoeling is) maar vaak ook nog lelijk om te zien, omdat vele zijn voorzien van nogal eh.. opvallende rotondekunst. (iets waar ook in Frankrijk grappen over gemaakt worden, zie hier een artikel over ‘les rond-points le plus laids‘ van het land).
7. Rapportcijfers van 0-20
Als een Frans kind thuiskomt met een 8 voor aardrijkskunde, dan staan zijn ouders niet bepaald te juichen. Binnen het Franse schoolsysteem is een 10 pas voldoende en begint een waardering van ‘assez bien’ (redelijk goed) bij de cijfers 12 tot 14. Vandaar ook de Franse uitdrukking ’20 sur 20’, wat betekent dat iets helemaal perfect is.
8. Kussen vóórdat je iemand kent
Best gek voor een cultuur die vaak getypeerd wordt als ‘gereserveerd’: in Frankrijk geven (jongere) mensen elkaar al meteen la bise als ze zich aan elkaar voorstellen. Niet alleen op een feestje, maar ook gewoon op straat of in de supermarkt. Je schudt elkaars hand en terwijl je 2 kussen (en in sommige streken 3 of 4) geeft, zeg je bonjour/bonsoir, waarna je je naam zegt om je voor te stellen.
9. Anoniem de telefoon opnemen
Is het discreet of vooral praktisch? Feit is dat als je een Fransman opbelt, hij zijn naam niet zegt bij het opnemen. Allô of bonjour, is alles wat je te horen krijgt. Schijnt voort te komen uit de Franse redenering dat de beller in principe al weet wie hij opbelt. En zo niet, dan is dat privé-informatie die de gebelde niet deelt met een voor hem onbekende beller… Je stelt je op straat toch ook niet zomaar voor aan een wildvreemde? Zit wat in.
10. Engelse woorden, net even anders…
Veel buitenlandse termen die wereldwijd op (bijna) dezelfde manier gebruikt worden, klinken in het Frans nét even anders. Denk aan omgedraaide afkortingen zoals SIDA (ipv AIDS), UE (ipv EU) of OTAN (ipv NATO). Maar het mooiste voorbeeld is de talkie-walkie… De Fransen praten al voordat ze gaan lopen!
LEES OOK:
15 gewoontes die we zouden moeten overnemen van de Fransen
10 opvallende Franse wetten
15 dingen waaraan je merkt dat je (te) lang in Frankrijk woont
Tekst: Nicky Bouwmeester Beeld: (luiken) CC Bernard Blanc, Azerty/Nicky Bouwmeester
Als je in Nederland , als Nederlander geboren wordt met een Franse naam ( Franse voorouders) kan dat voor problemen zorgen.
Mijn naam wordt meestal gemolesteerd bij de uitspraak. Ook het onjuist schrijven van de naam, zelfs op diploma’s kan problemen opleveren !
Een voordeel is wel dat Het bezitten van een Franse achternaam als chique wordt gezien 🙂
we geven of een hand, (aan vreemde) of we geven twee zoenen (hier in in de Bourgogne) als je iemand wat langer kent. nooit een hand en zoen samen. in het begin vergat ik het het of het gebeurde uit gewoonte. dat leverde veel gestuntel op.
Dat van het zebra-pad is erg veranderd nu er bijzonder zware straffen staan op het negeren van een voetganger reeds op het pad maar ook kennelijk op het punt van oversteken. Waar ik woon (klein stadje Noord-Frankrijk) trappen ze al keihard op de rem als je als voetganger maar kijkt naar het zebra-pad.
Zelf woon ik nu ook al een tijd in Frankrijk.
Waar ik tot nu nergens een verklaring voor vond, is het ontbreken van 70 en 90 in de taal.
Ook kan noemand me daarvoor de reden geven.
Toch vernam ik ergens dat het vroeger wel gebruikt werd en dat het nu voor hen een deeltje mooiheid van hun taal is geworden. Begrijpe wie bebrijpen kan, dat soixante dix neuf mooier is dan septante neuf en quatre-vingt dix sept mooier dan nonante sept
Engelse woorden, net anders!
Logique car ces mots sont traduits en Français comme “Union Européenne” pour EU
Donc c’est pas différent. C’est Français et nous essayons de conserver la langue de Molière le plus possible sans utiliser tous ces mots Anglais
Punt 5. Nee, hoor! Bij ons in de Vendée, waar ik nu 11 jaar woon, rijdt 80 % van de automobilisten overdag met zijn dimlichten aan.
Ik vind die rotondes fantastisch
Als je naar een frans bedrijf of instelling belt dan maak ik mij als Nederlander bekend wanneer ze de telefoon opnemen. Een franse beller maakt zich niet bekend, dat wordt door ons Nederlanders een ervaren ‘als met de deur in huis vallen/ploffen’….
Nederland is een van de weinige landen waar je je (volledige) naam zegt bij het opnemen van de telefoon. Zelfs door diegenen die een ‘geheim nummer’ hebben/ hadden. Wij nemen al jaaaren op met “goedemiddag met …(voornaam)”. Laat de beller maar eerst bekend maken wie hij is en wat hij wil.
[…] Voor nog meer bijzondere gewoontes ga je naar de website. […]
Véél van de vooroordelen over fransen komen vooral van nederlanders die in Parijs wonen of op vakantie gaan. Maar Frankrijk is méér dan alleen Parijs! Er zijn nog heel veel goede dingen in Frankrijk waar Nederland van zou kunnen leren….!
Alleen moet men dan wel wat moeite doen om de franse taal een beetje beter te begrijpen en niet verwachten dat iedereen maar engels kan spreken (wat ze trouwens wel steeds beter doen, vooral de jeugd).
Van het preventief richting aangeven krijgen Nederlanders de schrik van hun leven, maar waar ik me vaak ook het zuur van schrik, zijn de Franse automobilisten die met een noodgang aan komen rijden en op het laatste moment stoppen voor de kruising. Ik weet wel, dat men móet stoppen omdat het punten kan kosten, maar waarom scheuren ze met zo’n enorme gang op de kruising af?
Hebben jullie wel eens in boekenwinkels of bibliotheken gekeken naar hoe de boeken gerangschikt zijn? Namelijk op hun kop 🙂 !! Wij zijn gewend om een boek uit een rek te pakken en dat dan met de titel naar boven te zien, uit een Frans rek moet je het boek eerst omdraaien. Ook zo gezien bij particulieren. Niet verkeerd maar gewoon anders….
Oeh, die is mooi gevonden Di Monica! Daaraan hadden we moeten denken, dat is een hele goede die zeker in dit lijstje thuishoort. De boeken staan niet echt verkeerd om maar de rugtitel is in Frankrijk in de andere richting gedrukt toch?
Marloes Der Kinderen, schreef op Facebook:
En bij een zakelijke afspraak wordt er niet snel gevraagd of je koffie wil en op een advocatenkantoor mocht ik als klant niet eens gebruik maken van het toilet. Dat was alleen voor het personeel. Moest ik een café gaan zoeken, waar ik voor het goede fatsoen iets moest drinken. Dus had ik toch mijn koffie. Hier in Nederland is dat het eerste wat ze je vragen bij een afspraak.
Vind het leuk te zien dat dit artikel ook het trendy webazine Amayzine van oud chef-redacteur van Marie-Claire, May Britt Mobach, heeft geïnspireerd. http://www.amayzine.com/nl/2015/7-dingen-die-fransen-net-even-anders-doen/
Er is ook een duidelijk verschil met Nederlanders qua gedragingen in restaurants. Mij valt op dat Fransen over het algemeen eerst geduldig met hun medetafelgenoten wachten bij binnenkomst van een restaurant tot een medewerker naar ze toekomt om vervolgens op de vraag “Est ce que vous avez une table pour X personnes?”, een geschikte tafel krijgen toegewezen waar je pas op dat moment naartoe loopt om te gaan zitten. Fransen vinden het erg onbeleefd van de Nederlanders , die anders gewend zijn waarschijnlijk, i.c. om vooral zelf eerst te kijken “waar kan ik zitten?” en daar dan direct op af te stormen…De Fransman wil eerst en vooral gastheer zijn en baas in eigen huis ;)!
Ik ben het helemaal eens met Gerrie. Ik ben op 20-jarige leeftijd getrouwd met een Fransman, heb 2 kinderen van hem en heb 13 jaar officieel in Frankrijk gewoond, terwijl ik ook in diverse andere landen gewoond heb. Nu (70 jaar oud) woon ik sinds 13 jaar het grootste deel van het jaar in Frankrijk op het platteland. Enkele dingen moeten me van het hart. De fransen stoppen wel snel voor een zebrapad. In de supermarkt wordt er altijd “bonjour madame” gezegd bij de kassa en bij vertrek “au revoir madame, une bonne journee”. In Amsterdam zegt men aan de kassa “HALLO” en bij weggaan meestal niets. Ik voel me goed als ik weer in Frankrijk ben, juist door dat soort kleine dingen. Ik heb de Franse etiquette van mijn schoonmoeder destijds geleerd en ik heb daar veel profijt van. Overigens een leuke site.
beste Ine, ook in Nederland begroet de cassiere bij de kassa je altijd met hallo. En als je weggaat is het altijd een fijne dag/avond etc. Zo ervaar ik dat al 50 jaar. Misschien is dat in Amsterdam in een drukke winkel anders maar A’dam is geen Nederland (zoals Parijs ook niet representatief is voor Frankrijk).
U bent nog nooit in Frankrijk geweest begrijp ik. Net nog een half jaar
in Frankrijk geweest en vindt de rotondes een zegen en het stroomt goed door en zien er doorgaans zeer goed uit. Nederland kan er nog veel van leren
hoe in dit land de infrastructuur is, in ieder geval veel beter!
Beste Bob, jawel hoor, ik (de schrijver van het artikel) woon al 10 jaar in Parijs. En het grappige is: degene die bij ons thuis het hardste klaagt over de Franse rotondes is mijn Franse echtgenoot. Volgens hem weten veel Fransen niet hoe het zit met voorrang op de rotondes wat voor onnodige vertraging zorgt. Het is danook verwarrend: in Parijs heeft de persoon die van rechts komt voorrang en stoppen mensen dus MIDDEN op Place de l’Etoile om je te laten invoegen, Terwijl op rotondes buiten de stad geldt: ‘Cédez le passage’, wat betekent dat automibilisten die al op de rotonde rijden altijd voorrang hebben.
En persoonlijk vind ik het gewoon vermoeiend rijden al die rotondes op een kluitje. Niet 1 of 2, in sommige buitenwijken zijn het soms series van 5 vlak na elkaar. Bij ons gaat zelfs de achterbank dan protesteren : -) Hartelijke groeten, Nicky
M.b.t. toetsenbord: ook b.v. in Duitsland zijn de toetsenborden afgestemd op Duitse schrijfwijze. Eigenlijk dus helemaal niet zo gek. Bovendien is @ toch wel duidelijk zichtbaar, dus een beetje overdreven gesteld in het artikel.
Rotondes: ga je in allerlei Europese landen, ook in Nederland meer en meer zien, ook de invulling met diverse objecten, beplanting. Dus…
Douchestang: ook zonder kan je best je haar wassen en uitspoelen.
Telefoon beantwoorden: i.v.m. soms wel erg vreemde bellers neem ik ook niet meer op met mijn naam, tenzij ik zeker weet wie er aan de lijn is.
Hoi Gerrie, Alleen op Apple-toetseborden is de @ makkelijk te vinden (ongelukkig genoeg net hier op de foto te zien). Maar je zult zien: het emailteken zit op elk type AZERTY-toetsenbord weer op een andere plek! HP parkeert ‘m als derde mogelijkheid onder de 0 en de à bijv… niet echt makkelijk te vinden :- ) Dit artikel is overigens niet bedoeld als kritiek op Franse gewoonten, enkel als constatering van een aantal verschillen die buitenlanders kunnen opvallen.
Wat betreft de rotondes, Frankrijk is vooralsnog toch echt de wereldkampioen, met 30.000 en volgens sommige bronnen zelfs 40.000 van die dingen! (ter vergelijking, Nederland heeft er iets van 4000).
Hartelijke groeten, Nicky
wij gebruiken toch ook het azerty klavier in België
Bij restaurantbezoek je jas over je stoel hangen in plaats van aan de (afwezige) kapstok vind ik ook altijd weer opvallend.
Bij punt 4, sterker nog: veel Fransen doen hun lampen alleen aan als het donker IS (niet wordt) en dan nog MAG je ook met je stadslicht rijden. Met motregen, mist, slagregen of zwaar bewolkt weer bepaal je zelf of je je lampen aan doet. Het criterium is meestal: kan ik (de bestuurder) het nog zien, dan is verlichting niet nodig.
Misschien wel handig om te melden bij tip 1 dat Fransen geen idee hebben bij het woord computer. … zo’n ding heet een ordinateur….. Ook verwarring gehad ooit wat betreft de walkman . Is een balladeur. Ze hebben ook heel lang voorkeur gehad voor cassettebandjes…. die in het Frans origineel genoeg K7 heten. En tja het e-mailteken… ook dat woord kennen de Fransen niet -:) Wel stoer dat ze zich niet laten overrulen door die engelstaligheid !!
Een apestaartje heten ze hier arobas.. Dus ze kennen het wel hoor !!
Ja klopt, wij noemen @ arobase of arobasque.
Er is zelfs een blog over rotondes, met een uitgebreide inventarisatie van (mooie en lelijke) rotondes: http://trobenet.canalblog.com/